Tijdelijke wet cyberoperaties

Wet van 13-03-2024, Stb. 2024, 88

Wet houdende tijdelijke regels inzake specifieke wettelijke voorzieningen voor het uitvoeren van onderzoeken door de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst naar landen met een offensief cyberprogramma tegen Nederland of Nederlandse belangen alsmede voorzieningen inzake de mogelijkheid tot vaststelling van een nieuwe eindtermijn voor gebruik door de diensten van in het kader van hun taakuitvoering met bijzondere bevoegdheden verworven bulkdatasets en de invoering van een bindende toets ex ante van verleende toestemmingen voor de real time interceptie van verkeers-en locatiegegevens (Tijdelijke wet onderzoeken AIVD en MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma, bulkdatasets en overige specifieke voorzieningen)

—Deze wet beoogt een betere aansluiting van toetsing en toezicht op de huidige dynamiek van cyberaanvallen in de praktijk te bieden. De wet voorziet in een tijdelijk, van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv 2017) afwijkend regime voor het onderzoek van de AIVD en de MIVD naar landen met een offensief cyberprogramma, om daarbij geconstateerde belemmeringen te adresseren. Het gaat daarbij om maatregelen die ertoe bijdragen dat bepaalde in de Wiv 2017 neergelegde bijzondere bevoegdheden ook daadwerkelijk kunnen worden ingezet (zoals onderzoeksopdracht-gerichte interceptie (OOG-)interceptie op de kabelgebonden infrastructuur) dan wel de inzet ervan op een effectievere wijze kan plaatsvinden (zoals het verkennen en binnendringen van geautomatiseerde werken). Het betreft hier onderzoek naar dreigingen die nog niet onderkend zijn maar waarvan op basis van de beschikbare kennis en ervaring mag worden aangenomen dat die wel aanwezig zijn. In de afgelopen periode, met name sinds de inwerkingtreding van de Wiv 2017, is gebleken dat om uiteenlopende redenen een adequate inzet van deze bevoegdheden, waarbij met name de onderzoeksopdrachtgerichte interceptie op de kabelgebonden infrastructuur van cruciale betekenis is, niet kan worden gerealiseerd. Het doel van deze wet is het op korte termijn treffen van een tijdelijke voorziening om een beter antwoord te kunnen geven op dit veiligheidsprobleem. Daarnaast worden bestaande bijschrijfmogelijkheden aangevuld en bij een enkele bevoegdheid toegevoegd. Bijschrijven houdt in dat toestemming voor de inzet van een bevoegdheid ook geldt voor een ander geautomatiseerd werk, nummer of technisch kenmerk dat een target gebruikt. Er hoeft daarvoor geen aparte toestemmingsprocedure te worden gevolgd. Daarnaast worden verschuivingen aangebracht in het stelsel van toezicht en wordt een beroepsprocedure gecreëerd bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State voor geschillen tussen de Minister(s) en de toezichthouder(s). Bij alle voorgestelde maatregelen geldt dat de nu geldende waarborgen voor de toepassing daarvan in totaliteit worden gehandhaafd, maar dat er een betere aansluiting van de aard van het toezicht (ex ante of ex durante) bij de fase waarin de uitvoering van een bijzondere bevoegdheid zich bevindt wordt bewerkstelligd om ervoor te zorgen dat deze meer dan nu recht doet aan de dynamische praktijk van het cyberdomein. Het geheel moet ertoe leiden dat de AIVD en de MIVD op een integrale wijze hun wettelijke taakopdracht met betrekking tot de dreigingen in het cyberdomein kunnen uitvoeren.

Deze wet treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip, dat voor verschillende artikelen of onderdelen daarvan verschillend kan worden vastgesteld, en vervalt vier jaren na het tijdstip van inwerkingtreding.

Kamerstukken